Türkçe rap detaylı tarihçe...

90’ların ortasındaki saman alevini andırır Cartel olayını saymazsak, rap müzik Türkiye’de son bir iki yıl hariç, hiçbir zaman büyük kitlelerin karşısına çıkmadı! Ama rap, 90’lı yılların başından itibaren Türkiye’ye, özellikle Almanya’da yaşayan gurbetçilerin çocukları üzerinden girmeye başlamıştı bile. Bu yazı dizisinde tarihinin büyük bir kısmı yeraltında yazılan Türkçe rap’in hikayesini sizlerle paylaşacağız...

Öncelikle herkesin merak ettiği bir soruyla başlayalım. Yasal olarak piyasaya çıkan ilk Türkçe sözlü rap parçası neydi ve kime aitti? Cevap, King Size Terror grubunun 1991 tarihli ‘The Word is Subversion’ albümünde yer alan ‘Bir Yabancının Hayatı’ adlı şarkı. Parça, Almanya’da yaşayan Türklerin sorunlarını anlatıyordu.

Zaten ‘The Word is Subversion’ albümünün genelinde yabancı düşmanlığına ve Almanya’da uygulanan politikalara karşı bir tavır vardı. Parçayı Karakan grubundan tanıdığımız Alper A. yazmıştı. King Size Terror adıyla Almanya’nın Nürnberg şehrinde müzik hayatını sürdüren Alper A. başlarda hep İngilizce sözler yazmış, ‘Bir Yabancının Hayatı’ ile Türkçeye geçiş yapmıştı.

AKSAK RİTİMLERDEKİ TÜRK MELODİLER

Türkçe rap’in temelleri Almanya’da yaşayan Türkler tarafından atıldı. O dönem Berlin’de İngilizce rap yaparak birçok konsere çıkan ve Almanya’daki azınlığın sesi olan Islamic Force, bugünkü Türkçe rap sound’una yakın çalışmalar yapıyordu.

1992 yılında çıkardıkları ‘My Melody’ isimli single’ları ile hálá Alman rap tarihinde bir dönemin başlangıcı olarak görülmekteler. Islamic Force, Boe B, Dj Cut’em T ve Dj Derezon’dan oluşmaktaydı. Grup, 1993 yılında bir de EP yayınladı. Bu çalışmaların hepsi İngilizceydi ve formatı ise Bir Yabancının Hayatı gibi plaktı.

1993 yılında Almanya’nın tanınmış bağımsız müzik şirketi Mzee’den çıkan ‘Alte Schule’ isimli toplamada, Heidelbergli Advenced Chemistry ekibinden Boulevard Bou, sözleri Almanca bir parça ile toplamaya katıldı.
Parçanın alt yapısı tamamen Türkçe sample’larla yapılmıştı. Bir yıl sonra Boulevard Bou bu kez Advenced Chemistry’nin ‘Operation Artikel 3’ adlı parçasında Türkçe bir bölüm söyledi.

1994’te Frankfurt’un sayılı underground gruplarından sayılan Asiatic Warriors ‘Told Ya’ isimli ilk albümünü yayınladı.

Hem plak, hem CD olarak yayınlanan albümde yer alan ‘Life is a Fight’, Türkçe rap tarihinin önemli parçalarından oldu. Çünkü parçada daha sonra İntikam grubunu kuran MC’lerden Savaş, Türkçe bir bölüm söyledi.

Almanya’nın üç farklı noktasından başlayan Türkçe Rap hareketi ileride çok büyüyecek bir türün ilk habercisiydi. Türkçe pop, arabesk ve türkülerden alınan melodi sample’ları bir anda Almanya’da yaşayan Türk gençlerinin gözdesi oldu.

1994 yılında Almanya’nın Wiesbaden şehrinden Micforce adlı grup ‘Britkore’ diye tabir edilen, özellikle Public Enemy’nin yolundan giden İngiliz gruplarının yaptığı türe yakın parçalar piyasaya sürdü. ‘Fuck You Skin’ adlı single şarkıları ile dikkatleri üzerine çeken grup, daha sonra ‘It Ain’t Over’ isimli EP’lerinde yeralan ‘Selam’ ile marş gibi bir işe imza attı. Sözler İngilizce olmasına rağmen aralarda Türkçe kelime ve cümlelerin geçmesi yüzünden Micforce şu anda müzik yapmayı bırakmış olsa da bilinen ve takdir edilen bir grup oldu.

TÜRK BALKANLARDA SİNGLE SATIŞI

1994’te yine bir ilk gerçekleşti ve tamamı Türkçe olan ilk albüm Frankfurt’ta yayınlandı. Kendi plak şirketleri Looptown’ı kuran Dj Mahmut, Volkan T, Murat G ve Kmr ilk albümleri ‘Looptown presents Turkish Hiphop’ı piyasaya sürdü.

Albümdeki 12 parçanın neredeyse hepsi Türkçeydi. Bir Türkçe rap ustası olan DJ Mahmut, tüm parçaların altyapısını hazırladı. Sosyal mesajlar içeren albüm Türkçe rap dünyasının kilometre taşlarındandır. Aynı yıl King Size Terror grubu ‘Ultimatum’ isimli albümünü piyasaya sürdü. ‘Defol Dazlak’ ve ‘Cehenneme Hoşgeldin’ adlarını taşıyan iki Türk parça, ezilen Türk gençlerinin Almanya’ya verdiği mesaj oldu. Bu albümde ilk kez Karakan adıyla da karşılaşıyoruz.

Türkçe sözlü rap parçalar ‘King Size Terror Feat. Karakan’ adıyla lanse edilmiştir. Almanya’da Türklerin evlerinin dazlaklar tarafından yakıldığı dönemlerde ‘Defol Dazlak’ Türk gençleri arasında bir marş haline gelmişti. Sadece Türk bakkallarında yapılan single satışı ile iyi bir ticari başarı yakalandı. Bu albüm, King Size Terror albümünden farklı olarak sadece CD olarak basıldı.

CARTEL 1 NUMARA TÜRKİYE’NİN YILDIZI

1995 yılında Berlin’de Cartel’in temelleri atıldı. Almanya’nın Kiel kentinden eski bir breakdance grubu olan DCP (Cinayi Şebeke), Nürnberg’den Türkçe rap ustaları Karakan ve Berlin’den Erci E. devrim yaratacak proje için biraraya geldi. Cartel, MTV’de yayınlanan bir haber sayesinde Türkiye’de de duyuldu.

Kapüşonlu kızgın bakan ‘kan kardeş’ gençler ilk anda yadırgansa da bir anda medyanın gözdesi haline geldi. Yurtdışında Polygram etiketiyle basılan albümün Türkiye’ye lisanslanmasıyla burada da Cartel çılgınlığı başlamış oldu. Milyona yakın bir satış grafiği çizen Cartel bir anda Türkiye’nin yıldızı oldu. Gazete köşelerine kadar ulaşan yorumlara sebep oldu.

1996’da Türkiye’de yapılmış ilk bandrollü rap albümü çıktı. İşin ilginci bunu Gemlikli bir grubun yapmasıydı. Hedef 12, Ada Müzik’ten ‘Tam İsabet’ isimli albümüyle adını duyurdu. Ardından Almanya’nın Köln şehrinde yaşayan TCA Microphone Mafia da ‘Vendetta’ isimli albümüyle sınırlı bir kitleye seslendi.

1997 yılında Erci E, Cartel’den çıkan ilk solo sanatçı olarak ilk albümü ‘Sohbet’i çıkardı. Kısa bir süre sonra Karakan ‘Al Sana Karakan’ adlı albümünü yayınladı. Albüm, 45 binlik bir satışa ulaştı. Özellikle Erkin Koray sample’lı ‘Yağmur’ parçasına çekilen klip oldukça beğenildi.

BÖLÜM 2

Amerika’da yaşayan Sultana, ‘Çerkez Kızı’ isimli çıkış albümü ile bir anda müzik piyasasında bomba etkisi yarattı. İlk klibi ‘Kuşu Kalkmaz’ yasaklanan ve medyada en çok konuşulan isim haline gelen Sultana, medyanın ilgisinden sıkılıp, plak şirketi ile de bazı problemler yaşayınca, sessiz sedasız Amerika’ya geri döndü. Blue Jean’in katkılarıyla hazırladığımız dizinin bugünkü bölümünde sadece Sultana’yı değil, Türkçe rap’in dünyadaki etkilerini de bulacaksınız.

Takvim yaprakları 1999’u gösterirken Türkiye’de yeraltı partileri yapılmaya devam ediyordu. Bu partilerde sahne alan grupları Turbo bir araya toparladı ve bir toplama albüm için ilk adımı attı. Bu toplama albüm, Türkçe rap tarihinin ilk ve en büyük toplama albümü olarak bir kilometre taşı oldu. İstanbul’dan Statik, Nefret ve Silahsız Kuvvet... İzmir’den Yener ve Susturucu. Almanya-Frankfurt’tan Ses grubu albüme parçaları ile katıldılar.

Kod Müzik’ten çıkan ‘Yeraltı Operasyonu’ bir anda Türkçe rap severlerin dilinden düşmez oldu. Bu aynı zamanda Türkçe rap piyasasına birçok grubu kazandıran bir çalışmaydı. Albüm sadece kaset ve CD formatında piyasaya sürüldü. 5000’i aşan bir satıştan sonra albüm tekrar basılmadı ve elden ele kopya olarak dağıldı. Aynı yıl Gemlik’ten albüm bombardımanı devam ediyordu.

Maho B, askere gitmeden önce Hedef 12 ekibini tekrar bir araya toplayıp ‘Kral Çıplak’ isimli albümlerini piyasaya sürdü. Albüm çıkışının gecikmesi ve Maho B’nin askere gitmesi yüzünden albüm için hiçbir tanıtım yapılamadı. Türkçe rap tarihini anlamak için dinlenmesi gereken albümlerden biri olan ‘Kral Çıplak’ kemik kitle dışındaki insanlara ulaştırılamadı. 1999 yılının sonuna doğru Dj Mahmut, ‘Türkçe Rap Mixtape’i ilk önce Almanya-Frankfurt’ta piyasaya sürdü.

ÇERKEZ KIZI BOMBASI

2000 yılında büyük plak şirketleri Türkçe rap’in iş yapacağını anladılar. İlk önce Universal’den Fresh B büyük bir promosyon ile piyasaya sürüldü. ‘Gerçek Kal’ isimli albümüne oldukça güzel bir videoklip de çeken Fresh B, Fransız müzik kanalı MCM’de birçok kez yer aldı. Birçok yerli yabancı toplama albümde parçaları ile de yer alan Fresh B, daha sonra sadece Nefret’in albümünde düet bir şarkı ile konuk oldu ve bir daha herhangi bir parça ya da albüm çıkarmadı.

Aynı günlerde Türkçe rap’te underground dışında Türkiye’de hiç alışık olunmayan bir durum gerçekleşti ve Amerika’da yaşayan Sultana, ‘Çerkez Kızı’ isimli çıkış albümü ile bir anda müzik piyasasında bomba etkisi yarattı. Sultana’nın ilk klibi ‘Kuşu Kalkmaz’ yasaklandı ve bir anda medyada en çok konuşulan isim haline geldi.

İkinci klibi ‘Filosepet’ ile de beğeni toplayan Sultana, İstanbul’un birçok önemli gece mekanında konserler verdi. Ancak medyanın ilgisinden sıkılıp plak şirketi ile de bazı problemler yaşayınca sessiz sedasız Amerika’ya geri döndü. Bu yıllarda ‘Yeraltı Operasyonu’nun izinden giden birçok kişi toplama albümler çıkardı.
En önemlisi MC Kanun’un çıkardığı ‘Altın Vuruş’ oldu ve birçok yeni grubun adını duyurmasını sağladı.

YENER’İN ALBÜMÜ ÇIKAMADI

Yine bu sıralarda Nefret’in ilk albümü olan ‘Meclis-i Ala İstanbul’ çıktı. Yeraltı Operasyonu’ndaki parçaları ile büyük beğeni toplayan Nefret, Dr. Fuchs ve c*za’dan oluşuyordu. Daha albümleri çıkmadan Türkiye’nin her yerinde sahne almışlardı.

Konserlerde bütün parçaları seyircileri tarafından ezberlenmiş, oldukça büyük bir kitleleri oluşmuştu. İlk albümlerinde Dj Mahmut’tan da destek alan grup oldukça iyi bir çıkış yaptı.

Hemen akabinde ise Yeraltı Operasyonu sayesinde sesini duyuran Silahsız Kuvvet, çıkış albümü olan ‘Sözlerim Silahım’ı piyasaya çıkardı. İzmir’den Yener bu yıllarda bir plak şirketi ile anlaşma imzalayıp yeni albümünü plak şirketine teslim etti. Albüm için bir de videoklip çekildi. Kapak tasarımlarına kadar her şeyi hazırlanan albüm, plak şirketinin iç problemleri yüzünden basılmasına rağmen dağıtılmadı. Bu yılın en acı olayı, efsane Türk MC’lerinden Boe B’nin 2000 yılında Berlin’de hayata veda etmesiydi.

TOPLAMA ALBÜMLER YILI

2002 yılı toplama albümlerin de yılı oldu. ‘Digitalmix Compilation 1’, ‘Türk Rap Üssü’, ‘Hiphop Menü 2’ ve ‘Underaposse’ isimli albümler yeraltındaki grupların tanıtımında büyük rol oynadı.

Kuşkusuz yılın en önemli toplama albümü Universal Müzik’ten çıkan ‘Yeraltı Operasyonu 2’ydi. Kısa bir sürede yaklaşık 8000 adet satılan albümle Türk rap dinleyicisi yeni birçok MC ile tanıştı.

Almanya’dan Volkan T, Mr.L, Killa Hakan, Sırtlan, Gekko, Sultan Tunç. Türkiye’den Emir aka Speddy Flow, Hakan MC ve Karakalp en dikkat çeken isimler olarak dinleyicilerin beyinlerine kazındılar.

Silahsız Kuvvet ‘İhtiyar Heyeti’ isimli albümünü çıkardı. 2003’ün başında, uzunca bir süre partilerde sahne alan ve konserler veren Lewo, ‘Hani Nerdeler’ adlı albümünü çıkardı. Toplama albümlerde ise Umut Ertek’in projesi olan ‘Hiphopoloji’, Uğur Özer Müzik’ten piyasaya sürüldü. Ağırlıklı olarak İzmir’li grupların yeraldığı toplama, kapağı yüzünden tartışmalar yarattı. Almanya’da aktif müzik hayatını sürdüren Sultan Tunç nihayet Arma Müzik’ten ‘Saygı Değer Şarkılar’ isimli albümünü yayınladı.

Albümünden iki parçaya videoklip çeken Sultan Tunç özellikle ‘Hababam’ adlı parçası ile gündeme geldi ve Savaş Ay’ın A-Takımı programında mankenlerle girdiği polemik yüzünden magazin basınında da adını duyurdu. 2003 yılının en ilginç olaylarından birisi de Dj Mahmut’un daha önce Almanya’da çıkardığı Mixtape’ini Türkiye’de bir daha piyasaya sürmesiydi. Hammer müzik ile c*za ve Fuchs’un vokalleri yüzünden sorun yaşayan Dj Mahmut bu kısımları albümden çıkartıp mixtape’in farklı bir versiyonunu Kod Müzik etiketiyle yayınladı.

Ankara ise bu yıl boş durmadı. Mode XL grubu ‘Altın Jak’ isimli albümlerini piyasaya sürdü. Ama albüm için gereken tanıtım yapılmadı ve bu albüm de yeteri kadar sesini duyuramadan ortadan kalktı.

Bu esnada Berlin’den Killa Hakan ve Fuat’ın ortak projesi ‘Rapüstad’ Almanya’da piyasaya sürüldü. Türkiye ve Almanya’da müzik hayatlarını sürdüren MC’lerin buluştuğu bir projeydi ‘Rapüstad’. Albümden ‘Yürekten Gelen’ adlı parçaya da bir videoklip çekildi. Albüm beklenen ilgiyi görmedi.

Bu dönemde rap gittikçe güncel hayatın içine giriyor ve özellikle reklamlar aracılığı ile büyük kitlelere ulaşıyordu. Aria Extra Card reklamlarında söylediği Rap’lerle bir anda plak şirketlerinin ilgisini çeken Ogeday, ‘Rapturka’ isimli albümünü Ulus Müzik’ten piyasaya sürdü. Çekilen videoklipler oldukça beğenildi ve Ogeday Kral Tv’nin listelerine girdi.

Almanya’dan 5 Karış grubu ise ilk çıkışını Türkiye’de gerçekleştirerek ‘Buna Alış’ isimli albümlerini Hammer Müzik’ten piyasaya sürdü.

Barikat 2003 yılında da boş durmayarak ‘Hava Toprak Su ve Ateş’ isimli albümlerini EMI’den çıkardı. ‘F Tipi Dünya’ parçalarına çektikleri videoklip ile birçok haber bültenine konuk oldular. Albümde en çok dikkati çeken düetler ise kuşkusuz Şahsenem ve Erol Büyükburç’la yapılanlar olmuştu. Daha sonra grup Şahsenem ile yaptıkları ‘Geceler Günlerimi Gömer’ parçasına da bir videoklip çekti.

Dj Mahmut, Camisa One ile birlikte sadece DJ’lerin kullanması için ‘Beatz 2 The Rhyme’ isimli altyapı plağını piyasaya sürdü. Sadece plak olarak basılan albümde ayrıca scratch için kullanılmak üzre Türkçe ses efektleri bulunuyordu.

* S.O.S grubu ‘Dayan Bekle’ isimli albümlerinden sonra ‘Self Servis’ isimli ikinci albümlerini Zihni Müzikten piyasaya sürdü.

* Berlin’den Killa Hakan ve ekibi ‘Asphalt’ isimli mixtape’i piyasaya sürdü. Bu mixtape sadece Berlin’de satıldı.

* Türkçe Rap adına Fransa’dan da hareketler başladı. 2002 yılında Paris’ten Bomba grubu ‘Sokaklar Dünyası’ adlı ilk yasal single’ını piyasaya sürdü.

* Almanya’da içerisinde oldukça iyi grup ve MC’lerin olduğu ‘The Best Of Turkish Rap & RnB’ isimli toplama albüm Oriental Media’dan piyasaya sürüldü. Albümü Türkiye’de çıkartmaya çalışan prodüktörleri başarılı olamadılar

Türkçe rap’in popüler olmasıyla birlikte rap müzik yavaş yavaş müzikal alandan çıktı, filmler, reklamlar, soundtrack’ler gibi başka alanlara da girmeye başladı...

Rap’in soundtrack albümlere girmesinin en son ve en bilinen örneği, Sagopa Kajmer’in (Silahsız Kuvvet) G.O.R.A. filminin soundtrack albümüne yaptığı ‘Al 1’de Burdan Yak’ parçası oldu. Parça, filmin tanıtımı için kullanıldı ve albümün ilk çıkış parçası olarak özel bir videoklip de çekildi.
Filmlerdeki Türkçe rap’ler bununla da sınırlı kalmadı. Ferhan Şensoy’un başrolünü oynadığı ‘Pardon’ adlı filmin soundtrack albümüne c*za ve Fuat bir parça ile katıldılar. Filmin tanıtımını üstlenen bu parçaya video klip çekildi. Klipte Dj Funky C de yer aldı.

‘O Şimdi Mahkum’ filminde, ‘Rapüstad’ albümünden ‘Kırda Hevesler’ isimli parçanın Killa Hakan’ın söylediği bölümlerinin kullanılması Türk filmleri ve rap başlığı altında unutulmaması gereken ayrıntılardan. Geçen yıl çok konuşulan filmler arasında olan ‘Duvara Karşı’nın soundtrack albümünde de Sultana’dan parça kullanıldığını, filmde de Aziza A’nın gözüktüğünü hatırlatmak gerekir.

O ŞİMDİ MAHKUM’DA KİLLA HAKAN DA VARDI

2005’e gelindiğinde Türkçe rap artık her yerde demek doğru... Reklamlarda, radyolarda, hatta son dönemin en gözde filmlerinde. Abdullah Oğuz imzalı ‘O Şimdi Mahkum’ filminde, Killa Hakan’ın varlığı yadsınamaz....Bu filmde ‘Rapüstad’ albümünden ‘Kırda Hevesler’ isimli parçanın Killa Hakan’ın söylediği bölümlerinin kullanılması Türk filmleri ve rap başlığı altında unutulmaması gereken ayrıntılardan.

Yine geçen yıl çok konuşulan filmler arasında olan ‘Duvara Karşı’nın soundtrack albümünde de Sultana’dan parça kullanıldığını, filmde de Aziza A’nın gözüktüğünü hatırlatmak gerekir. Ferhan Şensoy’un başrolünü oynadığı ‘Pardon’ adlı filmin soundtrack albümüne c*za ve Fuat bir parça ile katıldılar. Filmin tanıtımını üstlenen bu parçaya video klip çekildi. Klipte Dj Funky C de yer aldı



Umarım beğenmişsinizdir, saygılarımla...

Aslında türkçe rapin çıkışı tam olarak bir çıkış sayılmazdı ilgi yoktu bu işleri yapacak adam yoktu ama allaha şükür tükçe rap buralara kadar geldi ama zor geldi tabikide inşallah bundan sonra daha çok ilerler..Konu için saol eline sağlık.

süper çalışma olmuş eline sağlık...

eline maousuna sağlık heh:D